Woord 437

uitspraak

Hoe kom ik nu tot die uitspraak dat poëzie als genre de culturele vorm is, voor zowel dichters als lezers, voor het exploreren van het innerlijk? Ontleen ik die gedachte aan de aloude genre-definitie, dat er in poëzie thematisch gezien altijd van een gevoelsuitstorting sprake zou zijn? Nee. Graag wil ik U ter inleiding op mijn beschouwing over de culturele functie van het poëtische deelgenoot maken van een discussie binnen de literatuurwetenschap over de vraag hoe men tekstgenres nu eigenlijk precies van elkaar kan onderscheiden. 1 De oude driedeling is die tussen epiek, dramatiek en lyriek, waarbij de epiek heldhaftige thema's zou moeten behandelen, dramatiek over conflictsituaties zou moeten gaan en lyriek zich thematisch tot de gevoelsuitstorting zou beperken. Deze indeling is al eeuwenlang volstrekt ongeschikt voor het onderscheiden van verschillende genres. Epiek bestaat nauwelijks meer: we spreken nu van verhalende of narratieve teksten, waarbinnen de heldhaftige teksten een verwaarloosbare minderheid zijn geworden. Dramatische of toneelteksten behoeven lang niet altijd conflictsituaties te behandelen. Die thematiek was gebonden aan de klassieke tragedie, maar niet aan het moderne toneel. Poëzie is ook lang niet altijd een gevoelsuitstorting: denk maar aan het gedichtje van Hanny Michaelis. 2

*Maaike Meijer, neerlandica, is sinds 1984 verbonden aan de Universiteit van Utrecht. Sinds 1989 is zij daar Universitair Hoofddocent bij de Vakgroep Vrouwenstudies Letteren.
1De nu volgende weergave van deze discussie is ontleend aan het recente leerboek poëzie analyse Op poëtische wijze van Van Alphen, Duyvendak, Peperkamp en Meijer (1996:8-39).
2Geciteerd uit Komrij (1980: 817)

Vindplaats: Poëzie en de cultuur van het innerlijk
Dr. Maaike Meijer bij Dbnl