Woord 030

ridder







"Koningin Elizabeth heeft de uitvinder van het internet (world wide web, www) tot ridder geslagen. De 49-jarige Tim Berners-Lee, een ietwat schuwe Brit die in de Verenigde Staten woont, mag zich sinds vrijdag 'Sir' noemen.
Berners-Lee stond aan de basis van wat nu het world wide web heet. Hij kwam begin jaren negentig met een computercode, waarmee wetenschappers onderzoeksresultaten gemakkelijk met elkaar konden delen via een computernetwerk. "

vindplaats: Ergens... Op het grote discussieweb...

woorduitleg: krijgsman te paard

(met terugwerking in de tijd gepost vanwege Blogger-problemen...)

Woord 029

roest






"Archieven die onder de handen van gebruikers verpulveren zijn niet of slecht toegankelijk, evenals archiefstukken waar de inkt van verbleekt is of die zijn aangetast door roest of schimmels. Natuurlijke veroudering van materialen is op zichzelf onvermijdelijk.."

Vindplaats: Duurzame archiefmaterialen

Woorduitleg: het of de roest?/het roesten, oxidatie; (roodbruine) corrosielaag op metalen, vooral op ijzer (legeringen)... Door roest aangevreten, etc...

Woord 028

tak








"Elke tak is immers een voedselfabriek voor de boom. Het is dus beter om regelmatig dunne takjes weg te nemen, dan om elke vijf jaar een paar dikke takken te snoeien."


vindplaats: Boomverzorging
woorduitleg: houtig uitspruitsel aan een boom of spruit

Woord 027

turf








"Na de laatste ijstijd stegen de temperaturen. Door het smelten van de ijskappen steeg ook de grondwaterspiegel. Dit leidde tot veenvorming. De bewoners van de streek ontdekten al snel dat gedroogd veen (turf) een goede brandstof was. Zij staken in eerste instantie turf voor eigen gebruik, maar halverwege de 19e eeuw begon men dit op grote schaal te doen. Toen grote delen waren afgegraven, werden de gronden geschikt gemaakt voor weilanden en akkers."


vindplaats: De grote peel
woorduitleg: gedroogd veen (als brandstof)/dik boek

Woord 026

tongval







"Soms kunnen er in den Nederlandsche taal rare zinnen worden gebakken ... bekkebrekers of over je tong vallen kun je ermee. Zo is er natuurlijk het over bekende 'de kat krabt de krullen van de trap' of 'de koetsier poetst de postkoets met een poetsdoek'. Maar nu hoorde ik vanavond weer een rare. Zelfs zo'n rare dat ik hem niet eens kon onthouden. Het was iets met Barbara die van rabarber hield, een bar opende waar barbaren bier dronken, ze hadden lange baarden die door arabieren werden geknipt ... en dat in één woord"

Vindplaats: Steffen's part time weblog bij 18/5/2003
Woorduitleg: dialect, gewestelijk accent

Woord 025

ark






"Maar hij liet er dan gewoonlijk op volgen dat er nog heel veel te ontdekken viel en dat daar nog maar amper een begin mee was gemaakt. Canetti beschouwt zijn werk als een ark van Noach. Alle levende wezens moesten daarin een plekje krijgen. Maar die barstensvolle aanwezigheid moest niet zo nodig te zien zijn van de buitenkant. Belangrijker was dat al die levende wezens veilig tegen de ondergang beschermd waren, geheim en wel."

Vindplaats: Elias Canetti en het geheim van de dieren
Woorduitleg: (woon)boot/ark van Noach: kist waarin de wet van de joden werd bewaard

Woord 024

puntlassen






"Men dient vanzelfsprekend een goede lasser te vinden om het geheel proper samen te lassen, tenzij je een heel handige doe-het-zelver bent en over het nodige gereedschap beschikt. Noteer hierbij dat de naden volledig gelast dienen te worden en puntlassen zeer zeker niet volstaat. Vergeet ook niet dat er gespecialiseerde scholen bestaan waar metaalbewerkers opgeleid worden en dat daar dikwijls naar interessante werkjes gezocht wordt voor de leerlingen."


Vindplaats: aquaria-plaatsing
Woorduitleg: lastechniek waarbij de delen plaatselijk worden samengedrukt en gelast

Woord 023

doezelaar








"Lithografisch krijt in tabletvorm, wordt aangebracht met een lapje op de steen of plaat en geeft een fraaie halftoon, gelijkwaardig aan deze van een krijt- of pasteltekening met een doezelaar bewerkt."
(rolletje om krijt of potlood te doezelen)

Vindplaats: Korn, lithografisch krijt.

Woord 022

marmelade









"Door ervaring leert u de vorderingen te herkennen, (hoe de jam er uit ziet, het geluid van het borrelen) maar dit is moeilijk te beschrijven. U moet steeds proefdruppels laten vallen op een koude plaat om te zien of de marmelade al dik genoeg is (een half uur flink doorkoken is geen uitzondering). Als de proefdruppels beginnen te stollen is de marmelade "gaar" en kunt u de pan van het vuur halen. De marmelade moet u gelijk (heet) in de potjes (met schroefdop) doen"

Vindplaats: Jam, gelei en marmelade
Woorduitleg: "grof vruchtenmoes"

Woord 021

bissectrice








"Men heeft de Noordzee eerlijk verdeeld tussen Engeland, Belgie, Nederland, Duitsland en Denemarken, door een aantal deellijnen of bissectricen te trekken. Die worden gevonden door middelpunten van cirkels te bepalen, die raken aan de kustlijnen. We gaan na wanneer de bissectrice een elips, hyper- of parabool gaat worden..."



Vindplaats: Bissectrice, lijn van eerlijk delen... (Op www.pythagoras.nu.)
Woorduitleg: "lijn die een hoek doormidden deelt"

Woord 020

topspinlob








"De slagen die je op de baan kunt demonstreren, zitten ook in het spel. De slice-backhand, de dropshot, de topspinlob en de smash, ze zijn allemaal aanwezig."

Vindplaats: Leeuwarder Courant: Game, set, match.

Woord 019

blikinkt








"... ik sluit mijn ogen in je lichtgevend lichaam zie je blikinkt, mijn naam en je bekent mij lief alsof je vragen wou zeg mij hoeveel..."

Vindplaats: http://www.samoera.com/poezie/2005/02/doofstorm-wha-moore.html

Woord 018

dreggen






"Om te dreggen. Diverse maten dreghaken, eventueel voorzien van bucktail..."


Invulling: met een dreg zoeken, vissen, naar iets, iemand...
Vindplaats: http://www.pear.nl/nl/dept_5.html

Woord 017

griep








Om van te grienen: griep!

Woord 016

kompaan




" Zij delibereerden per brief - Van Ostaijen vanuit zijn sanatorium in Miavoye-Anthée - over de inhoud van het tijdschrift Avontuur (1928), waarvan drie nummers verschenen. Het laatste nummer was gewijd aan de nagedachtenis van Paul van Ostaijen, die op 17 maart 1928 aan zijn tuberculose was bezweken.
In andere opzichten verschilde Du Perron van zijn Vlaamse kompaan: terwijl de latere Van Ostaijen neigde naar de poésie pure en de hoogste vorm van poëzie voor hem een ‘in het metafyziese verankerd spel met woorden’ was, moest voor Du Perron een gedicht in groeiende mate een direct commentaar op het leven geven."

Kompaan: makker
Vindplaats: http://www.edpg.nl/perron/beschouwing/kritiek_snoek1.html

Woord 015

knoet





"Integendeel.‘Onderwerping aan macht heeft juist tot effect dat alle belangen individueel worden gemaakt’, waarschuwt Montesquieu. Wanneer je wilt voorkomen dat ‘iedereen voor zichzelf leeft en zijn eigen gerief zoekt’, moet je de mens niet onder de knoet houden, maar juist de vrijheid vergroten. Wie meent dat individuen niet in staat zijn deze vrijheid te dragen, moet zich ten eerste bedenken dat vrijheid niet hetzelfde is als anarchie. ‘Vrijheid is het recht alles te doen wat de wetten toestaan’, zegt Montesquieu, en ‘niet dat men kan doen wat men wil’. Maar nog veel belangrijker is het spijkerharde inzicht dat er geen alternatief is. De enige weg naar een stabiele staat loopt via vrije, verantwoordelijke individuen. Vrijheid is geen verworven recht, maar eerder een bewerkelijke plicht, een onvermijdelijk lot. Beschouw het maar als een rotklus dat je je moet trainen in goede smaak, in goed gedrag, in zingeving, in beschaving. je moet onderzoeken watje wilt met je leven, waar het heen moet met de wereld, en je moet bereid zijn hiervoor verantwoording te dragen. Getemperde staatsmacht en verhoogde zelfdwang. Het is niet anders."

Filosofie Magazine,1/1998.
Montesquieu: macht niet versterken, maar matigen. Door: Erno Eskens;René Gude. (Essay 'Fraude en corruptie')

Woord 014

calamiteit








"Een calamiteit is een omstandigheid die veroorzaakt wordt door molest of een natuurramp"

Woord 013

salon








"Zonder haar dochter voelde de gravin zich 's zomers eenzaam op Pasiano en hield zij veel liefde over. Die richtte zij op mij. Zij vond het prettig wanneer ik in de salon speelde en was zeer met mij vertrouwd."

Arthur Japin in 'Een schitterend gebrek'.

Meer salon: http://www.fedasil.be/home/salondesrefugies/

Woord 012

knevelaar

Woord 011

schijn







Zoals bij "Alles, maar dan ook alles is maar schijn!"

Woord 010

kliederig

Woord 009

natuur







Zoals in: "Af en toe moet je de natuur een handje helpen."

Woord 008

kern







pit, midden, essentie, ziel, centrum, hart...

Woord 007

schruwelen







Schruwelen: schreeuwen, roepen, tieren... (Vlaams, wielertaal)

Woord 006

stembandkrampen







"Waaraan zelfs een paus lijden kan..."

Woord 005

kamelendrijver







Of zou het nu echt eerder "kameeldrijver" zijn zoals vermeld in het Groene Woordenboek? De vraag is: drijf je één kameel of doe je dat met meer kamelen?

Woord 004

bevroeden

Woord 003

snoeien

Woord 003

snoeien